İnsanlığın Kurtuluşunun Tarihî Belgesi Komünist Manifesto: 173 Yıldır Aramızda, 173 Yıldır Aklımızda

Bilimsel sosyalizmin en önemli program belgesi Komünist Manifesto yazılalı tam 173 yıl oldu.

Karl Marx ile Friedrich Engels tarafından Komünistler Birliği’nin programı olarak kaleme alınan Manifesto’nun ilk basımı, 1848 Şubatında Londra’da 23 sayfa hâlinde gerçekleşmişti.

Avrupa’nın ardından tüm dünya üzerinde de gezmeye başlayan “komünizm heyulası”nın bu temel metni 173 yılda onlarca dilde, yüzlerce basımla milyonlarca insana ulaştı. Bugün de yaygın bir ilgiyle karşılanıyor, dünyanın en çok okunan metinlerinden biri, bir eylem kılavuzu olarak kitlelerle buluşuyor.

“Avrupa’da bir heyula geziyor –komünizm heyulası” sözleriyle açılan, “Bütün ülkelerin işçileri, birleşin!” diyerek kapanan Manifesto, 173 yılın ardından insanlığın en etkin kurtuluş reçetesi olmayı da sürdürüyor. 

Yordam Kitap, bu tarihî yapıtı okurlara beş ayrı biçimde sunuyor:

Komünist Manifesto ve Hakkında Yazılar, kapsamlı bir derleme. Manifesto’nun Nail Satlıgan tarafından yapılan yeni çevirisinin yanı sıra Şefik Hüsnü tarafından yapılan ilk Türkçe çevirisini de bir belge olarak barındırıyor. Hüsnü’nün çevirisi, Rasih Nuri İleri’nin önsözüyle sunuluyor. Bu derlemede ayrıca çağdaş Marksist düşüncenin önemli isimlerinin Manifesto üzerine kaleme aldıkları yazılar da yer alıyor. Paul Sweezy, Aijaz Ahmad, İrfan Habib, Prakash Karat, Ellen Meiksins Wood, Parabhat Patnaik ve Anwar Shaikh’le birlikte, Türkiye’den Metin Çulhaoğlu, Ertuğrul Kürkçü ve Sungur Savran bu tarihsel belgeyi bugünün gözüyle değerlendiriyorlar. 

“Sosyalist Cep Kitapları” setinin içinde yer alan Komünist Manifesto ise Nail Satlıgan’ın metnin Almanca aslından çevirisini, kitabı anlamayı kolaylaştıran bir sözlükçeyi ve David Harvey’in aydınlatıcı bir giriş yazısını barındırıyor.

Sami Tan’ın Kürtçeye çevirisiyle ManîfestoyaKomunîst de Yordam Kitap’tan çıkan manifestolar arasında bir diğer önemli belge. Bir anlamda “yasaklı dil ile yasaklı ideolojiyi kucaklaştırıyor.”

Yordam Kitap’ın on beş yıllık yayın hayatında okurlara sunduğu kitaplar arasında iki de “çizgili manifesto” yer alıyor. Ünlü İtalyan çizeri Rodolfo Marcenaro’nun, çizgi ve mizahın gücüyle donanmış olarak Manifesto’yu yeni bir okur kitlesiyle buluşturan Çizgilerle Komünist Manifesto’sunda çeviri yine Nail Satlıgan’ın Almanca çevirisine dayanıyor. 

Bu ünlü belgenin özünü çizgi roman formunda, bir öykü ile iç içe sunan Komünist Manifesto Manga ise hem Manifesto’nun içeriğini merak eden okurlara hem de çizgi roman-manga tutkunlarına alternatif bir okuma olanağı sağlıyor. Manga’nın “öykülü manifesto metni”ni Japoncadan Türkçeye kazandıran çevirmen ise İnan Öner.

Dünyanın farklı ülkelerindeki ilerici-sosyalist yayınevleriyle birlikte 21 Şubat'ı "Komünist Manifesto Günü" olarak kutluyoruz. Bu kapsamda 21 Şubat günü yazarlarımızın ve okurlarımızın Manifesto okurken çekilmiş videolarını sosyal medya hesaplarımızdan #ManifestoOkuyoruz #KomünistManifesto173 #RedBooksDay2021 hashtag'iyle paylaşacağız. Bilimsel sosyalizmin bu temel belgesinin daha çok insana ulaştırılması için yazarlardan, sanatçılardan ve okurlardan da destek bekliyoruz.

İnsanlığın kurtuluşunun 173 yıllık tarihî belgesi Komünist Manifesto farklı dillerde, farklı çeviriler ve farklı biçimlerle önümüzü aydınlatmaya devam ediyor…